Mazowiecki Instrument Wsparcia Ochrony Powietrza i Mikroklimatu MAZOWSZE 2021 (MlWOPiM MAZOWSZE 2021) to autorski program wsparcia samorządu województwa skierowany do gmin. Jego głównym zadaniem jest lepsza jakość powietrza i mikroklimatu na Mazowszu oraz zagęszczenie sieci stacji meteorologicznych w regionie.
Co roku tylko na Mazowszu z powodu złej jakości powietrza umiera przedwcześnie 6 tysięcy osób. Zły stan powietrza nie jest również bez znaczenia w czasie pandemii. W miejscach gdzie występuje wysokie stężenie zanieczyszczeń, organizm ludzki narażony jest na atak z dwóch stron. W Polsce aż 28 proc. zgonów na COVID-19 powiązać można z długotrwałym narażeniem na zanieczyszczenia powietrza. Dlatego tak ważne jest dbanie o środowisko i wykorzystywanie proekologicznych rozwiązań – podkreśla marszałek Adam Struzik. – Musimy działać w trosce o przyszłość pokoleń. Stąd pomysł na program wsparcia skupiony właśnie na działaniach związanych z ochroną powierza i monitoringiem suszy. Co roku cieszy się on ogromną popularnością. W tym roku, podobnie jak i w ubiegłym, z uwagi na dużą liczbę zgłoszeń zwiększaliśmy pulę dostępnych środków, tak aby mogło z niego skorzystać jak najwięcej samorządów. W ramach tegorocznego wsparcia dofinansujemy w sumie ponad 200 inicjatyw, przeznaczając na ten cel ponad 11 mln zł – dodaje marszałek.
Jakość powietrza, a nasze zdrowie
Na spustoszenie, jakie wywołuje w naszym organizmie złej jakości powietrze zwraca uwagę dr n. med. Grzegorz Krasowski, Zastępca Dyrektora ds. Medycznych Mazowieckiego Centrum Leczenia Chorób Płuc i Gruźlicy w Otwocku. – Długotrwała ekspozycja na zanieczyszczenia takie jak pył zawieszony i związane z nim związki chemiczne zwłaszcza wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne czy dioksyny a także tlenki siarki czy dwutlenek azotu – została zidentyfikowana w badaniach jako czynnik ryzyka nasilenia wielu chorób, w tym przede wszystkim chorób układu sercowo naczyniowego i oddechowego – podkreśla. – Ten niekorzystny wpływ dotyczy wszystkich, ale szczególnie niebezpieczny jest dla dzieci i osób po 65. roku życia. Wpływ zanieczyszczeń powietrza przekłada się także na niekorzystną modyfikację przebiegu chorób już istniejących i zwiększone ryzyko zgonu.
33 inicjatywy z subregionu warszawsko-zachodniego
W tym roku wsparcie Mazowsza pomoże w realizacji 207 projektów. Łącznie wartość dofinansowania samorządu Mazowsza to ponad 11 mln zł. W regionie warszawsko-zachodnim dofinansowanie otrzymają 33 projekty. Do samorządów trafi ponad 3,1 mln zł. Jak zauważa wicemarszałek Wiesław Raboszuk ten program pokazuje jak wielkie jest zapotrzebowanie na działania sprzyjające ochronie powietrza. – W ciągu dwóch poprzednich edycji dofinansowaliśmy 370 zadań dotyczących ochrony powietrza, przeznaczając na ten cel ponad 30 mln zł. W tym roku dołożyliśmy „mikroklimat” i monitoring suszy – dodaje wicemarszałek.
Wśród realizowanych projektów znalazły się zielone przystanki w Brwinowie – mówi burmistrz gminy Arkadiusz Kosiński. – Już w ubiegłym roku wybudowaliśmy cztery zielone przystanki. Wokół przystanków zasadzono wiele roślin oraz zainstalowano rezerwuary wody. Obiekty są oświetlone dzięki energii słonecznej, a pasażerowie pod wiatami mogą dodatkowo doładować swoje urządzenia mobilne.
Ponadto w tym roku samorządy mogą liczyć na wsparcie z budżetu województwa na działania związane z inwentaryzacją źródeł ciepła, kontrolą przestrzegania przepisów uchwały antysmogowej, akcjami edukacyjno-informacyjnymi oraz zakupem, montażem i uruchomieniem ogólnodostępnych stacji ładowania pojazdów elektrycznych. Na liście projektów w subregionie warszawsko-zachodnim znalazły się m.in. inwentaryzacja źródeł ciepła w gminach Łomianki, Baranów, Leoncin czy tereny zielone w Tarczynie oraz Podkowie Leśnej. Na pomoc Mazowsza mogą również liczyć mieszkańcy Pomiechówka, gdzie powstanie tężnia solankowa .
Mazowsze walczy ze smogiem. Ruszają konsultacje
Uchwała antysmogowa obowiązuje na Mazowszu od 2017 r. Właśnie rozpoczął się proces jej aktualizacji. Zgodnie z nowym projektem od lipca 2024 r. na terenie Warszawy miałby obowiązywać zakaz spalania węgla, a od lipca 2030 r. zakaz spalania wszystkich paliw stałych (np. drewna czy pelletu). W stolicy konsultacje będą prowadzone we współpracy ze stołecznym ratuszem.
Kolejna propozycja dotyczy powiatów podwarszawskich, w których stan powietrza jest bardzo zły. Od 2030 r. na terenie powiatów: grodziskiego, piaseczyńskiego, mińskiego, legionowskiego, warszawskiego zachodniego, otwockiego, nowodworskiego, pruszkowskiego i wołomińskiego obowiązywałby zakaz palenia węglem i paliwami stałymi. Jak mówi Marcin Podgórski, dyrektor departamentu gospodarki odpadami, emisji i pozwoleń zintegrowanych urzędu marszałkowskiego, to krok odważny, ale konieczny. – Jak wynika z badań, przekroczenia szkodliwych dla zdrowia substancji w powietrzu, których źródłem jest spalanie węgla i drewna w domowych piecach, nadal przekracza ustalone standardy. Ma to tym większe znaczenie w Warszawie i sąsiednich powiatach, w których przy gęstej zabudowie mamy ponadprzeciętną liczbę osób narażonych – mówi dyrektor Podgórski.
Większość mieszkańców za rezygnacją z węgla
Jak wynika z badania przeprowadzonego przez ARC Rynek i Opinia dla urzędu marszałkowskiego, ok. dwie trzecie mieszkańców Warszawy i podwarszawskich powiatów wyraża pełne lub częściowe poparcie dla zakazu. W stolicy za wprowadzeniem nowych regulacji opowiada się 69 proc. ankietowanych, w podregionie warszawskim wschodnim – 65 proc., a w warszawskim zachodnim – 66 proc.
Więcej informacji na www.mazovia.pl